කහපාට ඉර පලුවක් – Half of a Yellow Sun

ඉර ගැන කතාබහ කරන විට මනසේ ඇඳෙන්නේ දීප්තිමත්ව බබළන්නා වූ සිතුවමකි. ඉන් පලුවක් යනු ඉන් අර්ධයකින් හෝ ඊට අඩු වශයෙන් බැබළෙන්නාවූ දෙයක් විය යුතු ද? එවන් නාමයක් සහිත කෘතියක ගලායන්නේද එවන් දීප්තියකින් යුතු කතාවක්මද? “කහපාට ඉර පලුවක්” ලෙසින් පරිවර්තනය වූ Half of a Yellow Sun කෘතිය තුළ ගලායන්නේ එසේ දීප්තිමත්ව බැබළෙන්නාවූ කතාවක් හෝ එහි හමුවන්නේ බැබළෙමින්ම පවත්නා චරිත නම් නොවේ. එයින් නයිජීරියාවෙන් නිදහස්ව ස්වාධීනත්වය ප්‍රකාශය කරන ලද බියෆ්‍රාව හා බැඳුණු සිවිල් යුද්ධය පැවති කාලය තුළ සිදුවූ සිදුවීම් සත්‍යය හා ප්‍රබන්ධය එකිනෙකට බාධා නොවෙන අන්දමින් යොදාගෙන විස්තර කරනු ලබයි.

සාහිත්‍ය ලොව තුළ චිනුආ අචෙබෙගේ විසි එක්වෙනි සියවසේ දියණිය ලෙස හඳුන්වනු ලබන චිමමන්ඩා න්ගොසි අඩිචි විසින් රචිත “Half of a Yellow Sun” කෘතිය “කහපාට ඉර පළුවක්” ලෙස ගාමිණි වියන්ගොඩ විසින් පරිවර්තනය කොට ඇත.

චිමමන්ඩා න්ගොසි අඩිචි

ජීවිතය සටනක් වන්නේ දරිද්‍රතාවයේ පතුලේ ගිළුණු මිනිස්සුන්ට පමණක් නොවෙන බව අපට වටහාගැනීමට එදිනෙදා ගෙවන ජීවිතයම ප්‍රමාණවත් ය. ජීවත් වීම සටනක් වූ කලී සාමාන්‍ය ජීවිතයද යුධබිමක් වැනි ය.එහෙත් යුද්ධය විසින් අසරණ කරන්නාවූ ජීවිතවල ආදරය, සෙනෙහස, සතුට හා විශ්වාසය යන සියල්ල විනිශ්චයට ලක්වීම තුළ ජීවිතය යනු කුමන සරදමක් දැයි අපට කියාදෙයි. “කහපාට ඉර පලුවක්” කෘතිය තුළ ගලා යන්නේද හැඟීම්, අවශ්‍යතා සහ බලාපොරොත්තු සියල්ලම විනිශ්චයට ලක් වන මිනිසුන් කොටසකගේ කතාවයි.

බියෆ්‍රා නිදහස් වීම

නයිජීරියාවේ ඉග්බෝවරුන්ගේ ප්‍රභූ සමාජයට අයත් පවුලකින් පැවත එන ඔලන්නා සහ ඇගේ නිවුන් සහෝදරිය කයිනෙනී යනු ස්වරූපයෙන් මෙන්ම ගතිගුණවලින්ද වෙනස්ම දෙදෙනෙකි. කතාව කේන්ද්‍රගත වන ප්‍රධාන චරිත දෙකක් වන මේ නිවුන් සහෝදරියන් දෙදෙනාගෙන් ඔලන්නා තමා ආදරය කරන විශ්ව විද්‍යාල ආචාර්ය ඔඩෙනිග්බෝ සමඟ ජීවත්වීම තෝරාගන්නා අතර කයිනෙනීගේ තෝරාගැනීම වන්නේ ඉංග්‍රීසි ජාතික රිචඩ්ය. මෙහි කයිනෙනීගේ චරිතය අවශ්‍ය තරමට විකාශනය නොවී ඇති බවක් ඇතැම් අවස්ථාවල දැනෙන අතර ඇය තවදුරටත් අධ්‍යයනය කළ යුතු , එසේ කරන්නට උනන්දුව වඩවන චරිතයකි. ඔවුන්ගේ සමානාත්මතාවය වන්නේ හිතුවක්කාර බව පමණක්ම දෝ හැඟෙන අවස්ථා අතර විශ්වාසය බිඳෙන, තවදුරටත් දුරස් වන්නට හේතු වන්නාවූ සිදුවීම් සියල්ල මැද, යුද්ධය විසින් ඔවුන් එකිනෙකාට ඇති දයාර්ද බව හෙළි කරයි. එලෙසම ඔවුන් දෙදෙනා අතර පාලමක් සදන (මිත්‍රත්වයේ නම් නොවේ) කයිනෙනීගේ පෙම්වතා වන රිචඩ්ද පාඨකයාගේ සිත දිනාගන්නා චරිතයක් වන්නේ ය. මේ සිව්දෙනා මෙන්ම ඔවුන් අතරට වෙනස්ම සමාජයකින් පැමිණෙන්නාවූ උග්වුද යුද්ධය විසින් අවුල් ජාලයකට ඇද දමයි.

මිනිසාගේ මූලික අවශ්‍යතාවක් වන ආහාරද සිහින තුළ සැරිසරන්නක් වන, දිනපතා ආහාර ලැබීම යන්නම සිහින සැබෑවීමක් වන පවුලක ඉපදුණු උග්වුගේ ජීවිතය යම් තරමකින් හෝ වාසනාවන්ත බව සිතන්නට තරම් ඔහුගේ හාම්පුතා වන විශ්වවිද්‍යාල ආචාර්යවරයා ඔඩෙනිග්බෝ මනුෂ්‍යත්වයෙන් හෙබි ය. ඔවුන් දෙදෙනා අතර ගලායන්නා වූ කතාවට පායන කහපාට ඉර පලුව වන්නේ ඔලන්නාය. තම පවුල සතු ධනය, සුඛ විහරණයන් සියල්ල අතහැර ආදරය තෝරාගන්නා ඔලන්නා වෙත ජීවිතය විසින් තිළිණ කළ යුත්තේ කොතරම් දුෂ්කරතා මැද වුවද සහන් එළියක් මෙන් දිදුළන ආදරයම නොවේද? එහෙත් සියලු සබඳතා තුළ සියල්ල විනිශ්චයට බඳුන් වන අතර බැඳීම් පවත්වා ගෙන යාම උදෙසා වෙහෙස දරන්නටද සිදුවේ. “කහපාට ඉර පලුවක්” තුළ අපට හමුවන චරිතද විනිශ්චයට ලක්වෙමින්, තමාගේ බැඳීම් රැකගැනීමට උත්සාහ දරන්නවුන් ය.

මේ කෘතිය තුළ හමුවන්නාවූ විවිධ චරිත තිබුණද කතාව කේන්ද්‍රගත වනුයේ මෙකී චරිත ප්‍රමුඛ කරගෙන බව හැඟේ. ඔවුන්ගේ මෙන්ම අන් චරිතද කෘතියේ මුල් භාගය තුළ ඔවුන්ගේ චරිත හා බැඳුණු පසුබිම සමඟ විකාශනය වන අතර ඒ සියල්ල වෙනස් වන්නේ යුද්ධය සමඟ ය.

නයිජීරියානු සිවිල් යුද්ධය පැවති සමය පසුබිම් කොටගත් මෙකී කෘතිය තුළ සාමාන්‍ය ආකාරයෙන්, එදිනෙදා ජීවිතය පිළිබඳව කෙරෙන සියලු කතාබහ, යුද්ධය විසින් වෙනස් කරවයි. ජීවිතයට ඇති ආශාව තුළ මනුෂ්‍යත්වයේ අවම සදාචාරය පවා ගිලිහෙන්නාවූ සමාජය තුළ ආත්මාර්ථය එළි බසින, සම්මුතීන්ගෙන් ගිලිහෙන්නාවූ චරිත බවට මිනිසුන් පත්වේ. එය වරදක් දැයි දෙවරක් සිතන්නට පොළඹවන චරිත මෙන්ම, කිසිදු වගවිභාගයකින් තොරව නොපහන් බවක් පාඨකයා තුළ ඇති කරවන චරිතද මෙහි හමුවේ.

නයිජීරියාවෙන් වෙන්ව ස්වාධීන රාජ්‍යයක් ලෙස බියෆ්‍රාව ප්‍රකාශයට පත්වූ කාලය තුළ සිදුවූ සමාජයීය, ආර්ථික හා දේශපාලනික හැලහැප්පීම්වලට මුහුණ දුන් මිනිසුන්ගේ කිසිසේත්ම සුන්දර නොවන ශෝකජනක වෘතාන්තය කියවෙන්නාවූ “කහපාට ඉර පලුවක්” තුළ යුද්ධය යනු කොතරම් අමිහිරි දෙයක්ද යන්න නැවත නැවත සිහි ගන්වන අතර ජීවිතය යුද්ධයක් වන්නේ යුධබිමක සටන් වදින්නවුන්ට පමණක් නොවෙන බවද වටහාදෙයි. එසේම ආදරය ගැන, හැඟීම්වල ඇති ගැඹුරු බව ගැන කියයි. ස්වාධීන රාජ්‍යයක් ලෙස ප්‍රකාශ වුවද යටත්විජිතවාදයේ බලපෑම තවදුරටත් පවතින්නාවූ බව හා එහි ස්පර්ශය ලබන්නාවූ මාතෘකාවන්ද මෙහි සාකච්ඡා කෙරේ.

කතුවරිය විසින් තම ස්ත්‍රීවාදී ආකල්ප නොමසුරුව මෙහි චරිත මත වපුරා ඇති අතර අතිශයින් ස්වාධීන කාන්තා චරිත ගොඩනඟා ඇත. (එය සාහිත්‍ය ලොව තුළ වෙනම ම අධ්‍යයනය කෙරේ.) පක්ෂපාතීත්වය, පාවාදීම්, පලිගැනීම් පිළිබඳව වඩාත් අවධාරණය කරන කතුවරිය සමාජය තුළ පුරුෂ භූමිකාවන් විසින් පෙන්නුම් කරන පෞරුෂය හා ඔවුන්ගේ පෞද්ගලික ජීවිත තුළ වගකීම් විරහිතභාවය අතර ඇති වෙනස ගෙනහැර දක්වයි. එසේම කියවන්නා තුළ අයුක්තිය, අසාධාරණය පිළිබඳව නොසන්සුන් බවද, වේදනාවද, ආදරය පිළිබඳ ගෞරවය හා බලාපොරොත්තුවේ සේයාවන්ද ඇතිකරමින් කහපාට ඉර පලුවක් කෘතිය තුළ කතාව ගොඩනඟා ඇත.

බියෆ්‍රානු යුද්ධය විසින් චිනුආ අචිබෙ, වොලෙ සොයින්කා, කෙන් සරො-විවා, බුචි එමෙචෙටා වැනි නයිජීරියානු ලේඛකයන්ගේ පරිකල්පනයන් කෙරෙහි සැලකිය යුතු තරම් බලපෑම් කර ඇති බව නයිජීරියානු සාහිත්‍යය අධ්‍යයනය කරන්නේ නම් පැහැදිලි වේ. එකී බලපෑමෙන් යුද්ධයෙන් පසු උපත ලැබූ චිමමන්ඩා න්ගොසි අඩිචි වැනි නව පරපුරේ ලේඛිකාවන්ද මිදී නැති බවට Half of a Yellow Sun කහපාට ඉර පළුවක් කෘතිය සාක්ෂි ය.

  • වරදත්ත අභයගුණසේකර

LEAVE A REPLY

Please enter your comment!
Please enter your name here

Latest

More articles