ජාතික ගොඩනැගිලි පර්යේෂණ සංවිධානයේ (NBRO) අධ්යයනයකට අනුව ශ්රී ලංකාවේ මුළු භූමි ප්රමාණයෙන් පහෙන් එකක්, විශේෂයෙන් මධ්යම කඳුකරයේ ප්රදේශ නායයෑම් අවදානමක පවතින බව වාර්තා වෙනවා.
NBRO අධ්යයනයට අනුව බදුල්ල, නුවරඑළිය, මහනුවර, මාතලේ, රත්නපුර, කෑගල්ල, කළුතර, ගාල්ල, මාතර සහ හම්බන්තොට යන ප්රදේශවල වර්ග කිලෝමීටර් 13,000ක් පමණ නායයෑමේ අවදානමට ලක්ව තිබෙනවා.
අධ්යයනයෙන් සොයාගෙන ඇත්තේ නායයෑම් සහ නායයෑම් වාර ගණන වැඩිවෙමින් පවතින අතර සෑම වර්ෂාපතනයක් සමඟම ව්යවසන සිදුවීම බහුල වී ඇති බවයි.
නාය යෑම් වාර ගණන වැඩි වීමට ප්රධාන හේතු ලෙස සැලසුම් නොකළ ඉඩම් පරිහරණ ක්රම සහ සැලසුම් නොකළ වගාවන්, නිරන්තරයෙන් වැඩිවන ප්රමිතියෙන් තොර ඉදිකිරීම්, ජල මාර්ග අවහිර කිරීම, ජල මූලාශ්ර රක්ෂිත ප්රදේශවල ඉදිකිරීම්, වන විනාශය සහ මිනිස් මැදිහත්වීම් බවයි බලධාරීන් කියා සිටින්නේ.
විද්යාත්මක අධ්යයනයන්ට අනුව ශ්රී ලංකාවේ දේශගුණය අර්ධ ශුෂ්ක උෂ්ණත්වයේ සිට මෘදු උෂ්ණත්වය දක්වා වෙනස් වන බවයි.
බෑවුම් සහිත පෘෂ්ඨවල හෝ ගොඩනැඟිලිවල බිත්තිවල ඇති ඉරිතැලීම් හදිසියේ විවෘත වීම සහ ක්රමානුකූලව පුළුල් වීම නායයෑමේ සලකුණු බව විද්යාඥයන් පවසනවා.